O wsi

INFORMACJE PODSTAWOWE

Wierzejewice to wieś (nr SIMC 0086527) położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie inowrocławskim, w gminie Janikowo, na pograniczu Kujaw i Pałuk. Współrzędne geograficzne to 52°44’40.26″N oraz 18°2’36.605″E. Miejscowość wchodzi w skład strefy numeracyjnej dla telefonów stacjonarnych o numerze 52. Tablice rejestracyjne oznaczane są literami CIN. Wieś należy do parafii w Kołodziejewie oraz do rejonu Szkoły Podstawowej w Broniewicach.

—

WŁADZE SOŁECTWA

Sołtys: Cezary Nowak
Rada Sołecka: Mariusz Hulisz, Marcin Pankowski, Paweł Kubasik, Joanna Kwapiszewska, Żaneta Osińska, Jolanta Sap, Małgorzata Swojnóg

—

LUDNOŚĆ

Liczba mieszkańców: 190*
Liczba kobiet: 94*
Liczba mężczyzn: 96*
Liczba gospodarstw: 51

*dane na podstawie Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań z 2021 roku

—

HISTORIA

Wierzejewice, pierwotna nazwa Werzeye, pochodzi od słowa „wierzeje”, czyli podwójne wrota (np. stodoły). Osada, która dała początek miejscowości powstała prawdopodobnie w XIII wieku i była wsią służebną, na co wskazuje jej nazwa.

W dokumencie z pierwszej polowy XV wieku możemy przeczytać o Janie z Broniewic i Wierzejewic (Johannes de Bronyewice et Werzeye), który wówczas był właścicielem obu wsi. W tamtym okresie wieś należała do parafii w Trlągu. Z zapisków z XVII wieku można przeczytać, iż wieś „stała pustkami”, co oznaczać może iż przez pewien czas Wierzejewice nie były zamieszkane.

Po 1815 roku wieś trafiła pod zabór pruski i weszła w skład Wielkiego Księstwa Poznańskiego oraz powiatu mogilnickiego. Z opracowania statystycznego z 1846 roku wynika, iż wówczas liczyła 9 domów oraz 60 mieszkańców. Wierzejewice były wówczas dużą wsią folwarczną. W wydanym w 1880 roku „Słowniku Geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich” tak piszą o miejscowości: „wieś szlachecka, powiat mogielnicki, sąd w Mogilnie, urząd komisarza i poczta w Pakości, parafia w Trlągu, 346 ha z czystym dochodem, 4149 marek należy do dóbr broniewickich nad jeziorem Trląskim, stacja drogi żelaznej Amsee (Janikowo)”.

W 1938 roku Stanisław Szomber opracował „Mapę dialektów polskich”, z której wynika iż w naszym regionie posługiwano się dialektem kujawskim (właściwym) oraz wielkopolskim północno-wschodnim. Przed II wojną światową wieś była majątkiem ziemskim, który w 1939 roku po reformie rolnej został podzielony na działki rolnicze. W tym czasie na okoliczne tereny osiedlała się ludność z Małopolski. Po wybuchu wojny i zajęciu terenów przez Niemców w „Kronice Publicznej Szkoły w Broniewicach” można przeczytać, iż „ziemia rozparcelowana została przywrócona majątkom, a budynki rozebrane: w Broniewicach wszystkie, a w Wierzejewicach część. W Wierzejewicach pozostawiono na działkach chlewy, które zamieniono na mieszkania dla pracowników majątkowych. Z rozebranych budynków zbudowano w Broniewicach stodołę (spaloną przez samoloty niemieckie), a w Wierzejewicach budynki gospodarcze majątku.” W czasie okupacji niemieckiej wieś nosiła nazwę Waldau.

Po II wojnie światowej część obecnych terenów Wierzejewic nosiło nazwę Augustowo oraz Bielawy. Z zapisów z tamtego okresu można znaleźć m.in. informacje o wybudowaniu przez mieszkańców wsi figury Najświętszego Serca Pana Jezusa na posesji pana Uszko. Było to w 1955 roku. W roku 1984 rozpoczęto budowę wodociągu, a jedenaście lat później miał miejsce odwiert studni stacji wodociągowej, kiedy to wykonano dwie studnie głębinowe. W latach 1997-2000 nastąpiła modernizacja świetlicy wiejskiej.

Po 1945 roku Wierzejewice weszły w skład województwa poznańskiego. W latach 1957-1975 należały do województwa bydgoskiego, wchodząc w skład powiatu mogileńskiego. W okresie od 1975 do 1998 roku Wierzejewice pozostały częścią województwa bydgoskiego. Po kolejnej reformie administracyjnej w 1999 roku, nasza wieś została włączona do województwa kujawsko-pomorskiego, wchodząc w skład powiatu inowrocławskiego.

Do 1989 roku istniał klub piłkarski Tęcza Wierzejewice. Z kolei w latach 1946-1957 w Wierzejewicach mieszkał Józef Jacek Rojek, poeta, eseista, prozaik, autor książek dla dzieci i młodzieży, malarz oraz rysownik.

Źródło:
– Ewa Krause „Monografia historyczna Gminy i Miasta Janikowo od pradziejów ludzkości do końca XX wieku”
– J.N. Bobrowicz „Opisanie Historyczno-Statystyczne Wielkiego Księztwa Poznańskiego”
– ehemalige-ostgebiete.de
– pisarze.pl
– starenowemapy.pl
– informacje własne.

—

LEGENDA

Z leśniczówką znajdującą sie niegdyś w naszej wsi związana jest legenda, która głosi iż leśniczy zakochał się w hrabiance. Ponieważ była to miłość niespełniona, dwa pagórki widoczne z centrum naszej wsi (obecnie świetlica wiejska) są mogiłą zakochanych oraz jej symbolem.

—
Mapa regionu z drugiej połowy XVIII wieku